Τι είναι η χειρουργική των ενδοκρινών αδένων;
Η ενδοκρινική χειρουργική είναι μια εξειδίκευση της γενικής χειρουργικής που αφορά στη χειρουργική θεραπεία ενδοκρινικών διαταραχών. Οι ορμόνες που εκκρίνονται από τους ενδοκρινείς αδένες περιορίζονται στην κυκλοφορία του αίματος. Στους ενδοκρινείς αδένες περιλαμβάνονται:
- ο θυρεοειδής αδένας
- οι παραθυρεοειδείς αδένας
- τα επινεφρίδια
- το ενδοκρινές τμήμα του παγκρέατος (τα κύτταρα Langerhans)
- το διάσπαρτο νευροενδοκρινικό σύστημα.
Οι χειρουργικές παθήσεις της υπόφυσης και των ορμονοπαραγωγών γεννητικών οργάνων, οι ωοθήκες στις γυναίκες και οι όρχεις στους άνδρες, ανήκουν αντίστοιχα στη σφαίρα της νευροχειρουργικής, της γυναικολογίας και της ουρολογίας.
Ποιες ασθένειες αντιμετωπίζονται από χειρουργούς ενδοκρινών αδένων;
Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένα καθαρά ενδοκρινικό όργανο που βρίσκεται στη βάση της πρόσθιας επιφάνειας του τραχήλου. Η κύρια λειτουργία του θυρεοειδή αδένα είναι η αποθήκευση του ιωδίου και ο σχηματισμός των ορμονών τριϊωδοθυρονίνη, θυροξίνη και καλσιτονίνη. Οι ακόλουθες ασθένειες απαιτούν συχνότερα χειρουργική επέμβαση:
- Νόσος του Graves
- Καρκίνος θυροειδούς
- Πολυοζώδης βρογχοκήλη
- Τοξική βρογχοκήλη
- Σύνδρομα MEN (πολλαπλή ενδοκρινική νεοπλασία)
Οι παραθυρεοειδείς αδένες συνήθως είναι τέσσερις, βρίσκονται στον άνω και κάτω πόλο του θυρεοειδούς και χρησιμεύουν για το σχηματισμό της παραθορμόνης. Η τελευταία είναι ένας σημαντικός ρυθμιστής του μεταβολισμού του ασβεστίου στον οργανισμό. Η δυσλειτουργία των παραθυρεοειδών αδένων απαιτεί χειρουργική παρέμβαση στις ακόλουθες ασθένειες:
- Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός (συνήθως αδένωμα παραθυρεοειδούς)
- Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός (συνήθως υπερπλασία παραθυρεοειδών)
Τα επινεφρίδια βρίσκονται στους άνω πόλους των νεφρών και παράγουν ορμόνες για την ισορροπία του οργανισμού. Εμφανίζουν δύο μοίρες, την φλοιώδη και τον μυελό και παράγουν τις ορμόνες αδρεναλίνη (επινεφρίνη) και νοραδρεναλίνη (νορεπινεφρίνη). Οι ακόλουθες ασθένειες αντιμετωπίζονται χειρουργικά:
- Σύνδρομο Conn (καλοήθεις όγκοι του φλοιού των επινεφριδίων)
- Σύνδρομο Cushing (όγκος των επινεφριδίων ή αμφοτερόπλευρη υπερτροφία)
- Φαιοχρωμοκύττωμα (ετερόπλευρος ή αμφοτερόπλευρος όγκος του μυελού των επινεφριδίων)
- Incidentaloma (Ινσιντεντάλωμα ή τυχαίωμα, μη λειτουργικοί όγκοι των επινεφριδίων που η αντιμετώπιση τους εξαρταάται από το μέγεθος και την ηλικία)
Ποιες χειρουργικές μέθοδοι υπάρχουν;
Εάν είναι δυνατόν, οι χειρουργικές επεμβάσεις στους ενδοκρινείς αδένες είναι ελάχιστα επεμβατικές, με την αποκαλούμενη «τεχνική της κλειδαρότρυπας». Γίνονται μικρές τομές με εξαιρετικά αισθητικά αποτελέσματα αφήνοντας στο παρελθόν τις άσχημες μεγάλες ουλές. Οι ασθενείς επωφελούνται από αυτήν την τεχνική έχοντας λιγότερο πόνο, ταχύτερη ανάρρωση, πρόωρη έξοδο από το νοσηλευτικό ίδρυμα και άμεση επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες.
Ποιοι γιατροί είναι υπεύθυνοι;
Οι ασθενείς αντιμετωπίζονται όχι μόνο από χειρουργούς από ομάδα διαφορετικών ειδικοτήτων. Στη διάγνωση και παρακολούθηση της νόσου ο ενδοκρινολόγος έχει σχεδόν αποκλειστικά τον πρώτο λόγο. Ανάλογα με το είδος της διαταραχής στον ενδοκρινή αδένα και άλλες ιατρικές ειδικότητες συμμετέχουν στη μάχη της αντιμετώπισης. Συχνά συνεργάζονται ενδοκρινολόγοι, χειρουργοί, ακτινολόγοι, πυρηνικοί γιατροί, ογκολόγοι και γαστρεντερολόγοι για να καθορίσουν από κοινού την θεραπευτική αντιμετώπιση.